Kıskançlık, sevilen birinin ilgisinin azaldığını hissetmekle ya da sahip olunmayan “şeylerin” başkalarında var olduğunu görmekle ortaya çıkabilen tıpkı öfke, sevinç veya nefret gibi doğal bir duygudur.

Doğumdan itibaren bakım verenimizle çok sıkı bir ilişki kurarız. Acıktığımızda, altımızı kirlettiğimizde, uykumuz geldiğinde kısacası her türlü ihtiyacımızda haberdar olmalarını sağlar, karşılığını vermelerini bekleriz. Özellikle ilk 6 aylık süreçte isteklerimiz genellikle anında karşılanır, bakım veren ile çocuk arasındaki güvenli bağlanmayı sağlayan da bu eş zamanlı cevaplardır. Eş zamanlı cevaplar yaşamın doğası gereği zamanla azalmaya başlar. Bu azalmayla beraber bakım verenin ilgisinin başka insanlara da kaymaya başlaması ile kıskançlık insan yavrusu için deneyimlenmeye başlanan bir duygu haline gelir.

Kardeş kıskançlığı

Çocuklarda en yaygın görülen kıskançlık, kardeş kıskançlığıdır. Genellikle büyük kardeş küçük kardeşi kıskanır. Buradaki temel motivasyon yeni gelenin kendi yerine geçeği korkusudur. Aile dinamiklerine göre küçük kardeşin büyük kardeşi kıskandığı durumlar da görülebilir. Bazen de ebeveynlerden biri (genellikle baba) diğer ebeveynin bebek ile olan ilişkisini kıskanabilir ve kendisini dışlanmış hissedebilir. Buradaki motivasyon da tıpkı çocuğun kardeşini kıskanmasında olduğu gibi yeni gelenin kendi yerine geçeceği korkusudur.

Kardeş kıskançlığında nelere dikkat edilmelidir?

• Çocuğunuzu kardeşleri, kuzenleri veya arkadaşlarıyla kıyaslamaktan kaçının.
• Aşırı koruma veya ilgi eksikliği sebebiyle oluşacak öz güven problemlerinin çocuğun sağlıksız düzeyde kıskançlık duygusu geliştirmesine sebep olabileceğini unutmayın.
• Çocuğunuza her insanın kendine has özellikleri, başarıları, başarısızlıkları, iç ve dış kaynakları olduğunu kendiniz üzerinden de örnekler vererek anlatın.
• Çocuğunuzdan yapabileceğinden fazlasını beklemeyin.

Kıskançlıkla Karşılaşıldığında Neler Yapılabilir?

• Kıskançlıkla karşılaşıldığında bunun normal bir duygu olduğunun akılda tutulması çok önemlidir. Özellikle çocuğa karşı suçlayıcı bir tutum içinde bulunmak (“Ne kadar ayıp”, “Böyle yaparak kötü bir çocuk oldun” vb.) elinde olmadan hissettiği duygusu sebebiyle kendisine negatif bir yükleme yapmasına sebep olabilir.
• Çocuğunuzu kıskançlık ile ilgili konuşmak için teşvik edin.
• Birini kıskanmanın ne kadar normal olduğunu ve bu duyguya ne kadar aşina olduğunuzu çocuğunuza anlatın. Bu duyguyu paylaşmak bile çocuğunuzu rahatlatacaktır.
• İçerisinde kıskançlık duygusunu barındıran masallar anlatarak ya da kitaplar okuyarak konunun tartışılmasını çocuk için daha kolay bir hale getirebilirsiniz.
• Kısıtlı bile olsa çocuğunuzla geçirebileceğiniz özel zamanlar yaratın.
• Kıskançlığın doğal bir duygu olmasının yanı sıra karşıdakine zarar verecek noktaya ulaşmış aşırı durumlarda bu duygu yoğunluğunun altında yatan nedenlerin araştırılması gerektiğini unutmayın.